Suya Dalma Kazalari

DALMA KAZALARI





Dalma ile ilgili iki ciddi problem: 1- Barotravma (orta kulak ve akciger barotravmalari) ve 2- Dekompresyon hastaligidir.



1- AKCIGER BAROTRAVMASI (=HAVA EMBOLISI) :



Inis sirasinda akcigerler basinç nedeniyle büzüsür (rezidüel hacme kadar). Akcigerlerin daha fazla sikismasi barotravmaya neden olur. Tüple dalan kisi derinde soludugu havayi (örnek: dalgiç 30 metre derinlikte 6 litre hava soludugunda, basinç yüzeydekinden 4 misli fazla oldugundan bu yüzeye göre 24 litre olacaktir) yukari çikarken disari vermelidir.

Tüple dalan kisi, yüzeye çikarken nefesini tutarsa HAVA EMBOLISI olusur. Akciger içindeki hava basinci sabit kalirken, gögüs üzerindeki dis basinç hizla azalir. Akciger içindeki hava hizla genisler, akcigerlerdeki alveoller yirtilir. Açiga çikan hava kan dolasimina karisip damarlar içinde kabarciklar olusturur, bu duruma hava embolisi denir ve hayati tehlike olusturur. Akciger çikis barotravmasina bagli gaz embolisi 1 metre gibi sig derinliklerden çikislarda da olusabilmektedir.

Tüpsüz dalis yapiliyorsa: dalgiç yüzeyde akcigerlerini tümüyle doldurup dalar ve çikista nefesini tutarsa akciger embolisi olusmaz.



Belirti ve bulgulari: birden ve siddetli baslayan, keskin ve yirtilir tarzda bir agri, öksürme ile birlikte agizdan köpüklü kan gelmesi, nabiz hizli ve zayif, solunum hizli ve yüzeyseldir, paralizi (=felç; çogunlukla tek tarafli felç), gözbebekleri büyüklügünde farklilik.

Ilkyardim: En kisa zamanda saglik kurulusuna götürülür. ABC kontrol edilerek ve devamliligi saglanarak.

Acil Bakim:- % 100 oksijen verilir (geridönüssüz rezervuarli maske ile 15 litre)

- Hasta sol yan tarafina yatirilir, bas vücuttan asagida olacak sekilde (asagi yukari 15 derece) yatak ayarlanir.

- Damar açik kalacak sekilde serum baglanir (% 0.9 NaCl, Ringer Laktat veya % 5 Dekstroz)

- Yasam bulgulari ve bilinç durumu sik takip edilir

- Mutlaka doktor ile iletisim kurulur.





2- VURGUN

(dekompresyon hastaligi, basinçli hava hastaligi, Caisson hastaligi, dalgiç paralizisi, disbarizm) :



Eger bir dalgiç çok miktarda nitrojenin (havanin yaklasik beste dördü nitrojendir) vücudunda erimesine neden olacak kadar uzun süre deniz dibinde kalmissa ve aniden su yüzeyine dönerse, vücut sivilarinda önemli miktarlarda nitrojen kabarciklari olusur. Bu kabarciklar vücudun herhangi bir bölgesinde sayilari ve çaplarina bagli olarak hasar olustururlar, bu hasar genellikle kabarciklarin damarlari tikamasi sonucunda görülür, ortaya çikan tabloya ise vurgun denilmektedir.

Belirti ve bulgular (Hava embolisi ve vurgun):

1- Omuz ve dirsek eklemi gibi büyük eklemlerde agri

2- Solunum güçlügü, gögüs agrisi, karnin alt kisminda agri, bas agrisi

3- Ciltte döküntü, soluk lekeler veya siyanoz ve ödem görülebilir

3- Konusma güçlügü, bilinç düzeyinde bozulma, hatta bilinç kaybi,

4- Görme bozuklugu, bas dönmesi

5- Uyusma, hafif felç veya komaya kadar giden agir felç



Siklikla hava embolisi ve vurgunu ayirt etmek güçtür. Genel bir kural olarak, hava embolisi yüzeye döner dönmez görülür; vurgun belirtileri ise birkaç saatten önce görülmeyebilir.



Ilkyardim:

1- Kazazede sudan çikarilir, ABC kontrol edilir ve devamliligi saglanir

2- Kisi sol yana yatirilir, bas vücuttan 15 derece kadar asagida kalacak sekilde yatak ayarlanir.

3- En yakin basinç (dekompresyon) odasina veya hastaneye götürülür

4- Yol boyunca kisini yasam bulgulari ve bilinç durumu kontrol edilir, sicak tutulur.

5- Bilinci açiksa ve kendi içebilecek durumdaysa alkol içermeyen (meyve suyu vb) içecekler verilir



Acil Bakim(profesyonel bakim):

1- Yukaridaki islemlere ilaveten kisiye geridönüssüz, rezervuarli maske ile % 100 oksijen verilir (10-15 litre)

2- Ciddi yaralanmasi olan veya bilinci kapanmis ya da bilinç düzeyi bozulmus olan hastaya damar yolu açilarak Ringer Laktat, % 0.9 NaCl veya %0.9 NaCl içinde % 5 Dekstroz içeren sivilardan biri verilir

Basinç odasina götürülmesinin amaci, vücudu yeniden yüksek basinçli ortama alarak olusan gaz kabarciklarinin yeniden çözülmesini saglamaktir; böylece akcigerlerin içindeki ve disindaki basinç esitlenir. Daha sonra kontrollü bir sekilde yavas yavas basinç degisikligi yapilir.



Bilgi için: Dalgiç yüzeye yavasça çikarilirsa, erimis nitrojen dekompresyon hastaligini önlemeye yetecek bir hizla akcigerlerden atilir. Amerika Birlesik Devletleri Deniz Kuvvetleri güvenli dekompresyon için özel bir çizelge hazirlamistir. Bu çizelgeye göre 57 metre derinlikte 60 dakika kalmis olan bir dalgiç için dekompresyon programi asagidaki gibidir:

15 metre derinlikte 10 dakika

12 metre derinlikte 17 dakika

9 metre derinlikte 19 dakika

6 metre derinlikte 50 dakika

3 metre derinlikte 84 dakika

Böylece, sadece bir saatlik bir çalisma için derinde kalan dalgicin toplam dekompresyon süresi yaklasik üç saattir.